Færð þú oft fólk í viðtal sem hefur verið í sjálfsvígshugleiðingum?  

• kemur reglulega fyrir, algengara en fólk heldur

• fólk er oft með dauða hugsanir án þess að það ætli að fremja sjálfsvíg

• slíkar hugsanir algengari en fólk heldur

• fólk segir yfirleitt ekki frá undirbúningi sjálfsvígs sé því alvara

• sjaldgæft að fólk segi frá undirbúningi en gerist nokkrum sinnum á ári

• ef börn lýsa undirbúningi sjálfsvígs eru þau send í bráðaviðtal á BUGL

• sálfræðingurinn sendir fólk í þannig viðtöl u.þ.b. fjórum sinnum á ári

• algengara er að fólk komi í viðtöl sem er að tala um sjálfsvígshugsanir

 

​Er eitthvað eitt sem einkennir þennan hóp? 

• fólk er mjög þunglynt

• þegar þunglyndi er alvarlegt þá eru sjálfsvígshugsanir einn möguleiki

• oft ekki að gerast í fyrsta skipti, oft lent í erfiðleikum

• annars bara fólk af öllum stærðum og gerðum

 

​Eru sjálfsvígshugsanir jafnalgengar í öllum aldurshópum? 

• algengastar hjá ungu fólki á aldrinum 20-25

• sjaldgæfari eftir því sem fólk er yngra

• áhættuhópur líka í kringum fertugt

 

​Er munur á milli kynjanna? 

• sjálfsvígshugsanir jafn algengar óháð kyni

• karlar hins vegar líklegri til að láta verða af sjálfsvígi

 

Hverjar eru helstu ástæður sjálfsvíga? 

• fer eftir aldri

• ástæður oft alvarlegt þunglyndi eða neysla

• neysla vímuefna veldur oft alvarlegu þunglyndi

• ástarsorg og mikill missir einnig algengt

• mikil krísa í lífinu, hverskonar

• í þunglyndi verða hugsanirnar svo skakkar, svartsýni tekur yfir og engin lausn í sjónmáli sem væri augljós væri viðkomandi heill heilsu

• hjá ungu fólki er oft talað um slys og mjög hvatvísu fólki

• unglingar eru sjálflægir, eiga erfitt með að ímynda sér framtíðina og taka dramatískar ákvarðanir

• helsta ástæðan er mikil vanlíðan sem fólk sér ekki fram úr

• erfitt fyrir eftirlifendur að vita ekki ástæðu fyrir sjálfsvígi

• yfirleitt eru ekki bréf eða skýrar ástæður fyrir hendi

 

Hversu lengi líður fólki illa áður en það fær sjálfsvígshugsanir? 

• ef fólk hefur áður verið í vanlíðan eða reynt sjálfsvíg þá eykst hættan

• oft er um að ræða margra ára vanlíðan

• sjálfsvígið sjálft getur komið á óvart en yfirleitt er löng saga um vanlíðan

• tími vanlíðunar getur verið mjög misjafn

 

Er algengt að fólk sé búið að skaða sig áður en það hugsar um sjálfsvíg? 

• sjálfsskaði er annað en sjálfsvíg

• sjálfsskaði er ekki endilega tengdur hugsun um að vilja deyja

• frekar örvænting að líður ekki nógu vel og ráðaleysi á ákveðnum aldri

• sjálfsskaði er margfalt algengari, sérstaklega á unglingsaldri

• sjálfsskaði er áhættuhegðun, svipað og að keyra hratt þó ekki eins sýnilegt

• sjálfsskaði er ekki endilega tengdur sjálfsvígi beint

 

Er hægt að greina á milli þeirra sem fá sjálfsvígshugsanir og þeirra sem láta verða af því? 

• þeir sem fremja sjálfsvíg eru búnir að hafa sjálfsvígshugsanir lengi

• sjálfsvígshugsanir eru frekar algengar þ.e. að vilja vera bara dáinn

• þeir sem hafa undirbúið sjálfsvíg eða tímasett eru í meiri hættu á að fremja

• sjálfsvíg geta verið eins og slys, fólk lendir í einhverju sem var leysanlegt

• nákvæmt plan, löng veikindi og ítrekuð veikindi eru hættumerki

 

Hvaða aðferðum er helst beitt við sjálfsvíg? 

• að taka of mikið af lyfjum, t.d. róandi, svefnlyf, sterk verkjalyf sem deyfa

• hengingar

• skera á slagæð

• skotvopn, þó minna en í útlöndum

• ganga í sjóinn

• kasta sér fyrir bíl

• keyra á, oft skráð sem slys

• gas úr bíl

• stökkva fram af byggingum

 

Hvort kynið er algengara til sjálfsvígstilrauna, afhverju? 

• konur fremja fleiri tilraunir

• fleiri sjálfsvíg eru framin af karlmönnum

• konur eru líklegri til að nota lyf og skurði og möguleiki er á björgun

• hengingar, skotvopn, akstur og að ganga í sjóinn eru líklegri til að takast

 

Hvað telur þú best að gera til að koma í veg fyrir sjálfsvíg? 

• Fræða fólk um sjálfsvígshugsanir

• áætlun er búin til fyrir sjúklinga, þeir minna sig á afhverju vil ég lifa

•  síðan hvað ég ég að gera þegar mér líður illa

• áríðandi því hugsunin er svo órökrétt í sjálfsvígshugsunum

• almenn fræðsla er í samfélaginu um hugsanirnar, margir fá þær

• látið vita að það er hægt að fá aðstoð

• hugsanir að baki sjálfsvígshugsunum eru óraunhæfar hugmyndir og það er hægt að gera lífið betra

• forvarnir og opin umræða mikilvæg

 

Lítill árangur virðist hafa náðst með forvörnum og fræðslu, afhverju er það? 

• enginn árangur náðst í 100 ár, þau ár sem sjálfsvíg hafa verið mæld

• nánast sami fjöldi á ári hverju af sjálfsvígum

• á móti kemur að gríðarleg aukning er á vanlíðan eins og þunglyndi og kvíða en sjálfsvígum hefur ekki fjölgað

• kannski er árangur fólginn í því að sjálfsvígum fjölgi ekki miðað við hvað margir eru að meiða sig og hversu margar tilraunir eru gerðar

 

Hvaða skilaboðum vilt þú koma til skila til fólks með sjálfsvígshugsanir? 

• fáðu þér aðstoð sem allra fyrst

• mikilvægast að setja þetta í hendurnar á öðrum því fólk er ekki fært um að gera það sjálft þegar hugsanirnar eru komnar

• fólk þarf hjálp, fólk getur ekki séð góðu vinina, fjölskylduna eða hæfileika sína 

• það er ekkert að marka þessar hugsanir, fólk er ófært um rökhugsun

• fólk er ekki fært um að leysa þessa hugsun sjálft og þarf faglega aðstoð

• verður að segja einhverjum frá, alveg sama hver er

• það er alltaf leið en hún getur verið ósýnileg þegar fólk á í sjálfsvígshugsunum